خبرگزاری حوزه علمیه خراسان در ادامه گفت‌و‌گوهای خود با علما، اساتید و طلاب این حوزه در موضوعات مختلف، سلسله مصاحبه‌هایی دربارهٔ «سبک زندگی اسلامی» انجام داده است که در ادامه سخنان آیت‌الله عصمتی، استاد دروس خارج این حوزه با موضوع «صبر در مشکلات» را مرور می‌کنیم:

در سبک زندگی اسلامی، اصولی کلی داریم که باید رعایت شود و یکی از آن‌ها این است که خداوند به ما نعمت‌های فراوانی عطا نموده و باید از این نعمت‌ها عاقلانه استفاده کنیم. استفاده معقول یعنی پرهیز از اسراف و تبذیر و تجمل‌گرایی که متأسفانه امروز زیاد شده و با اصول اولیه زندگانی دینی تطبیق نمی‌کند؛ تجمل‌گرایی ارمغان فرهنگ غربی است که گاهی در بین مؤمنان هم وجود دارد.
این بحثی کلی است که چگونه از خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها باید استفاده شود که در شریعت ما هم برای آن برنامه‌ای آمده و حد اعتدال آن بیان شده است.
در این راستا اگر به بعد اجتماعی بپردازیم، همان طور که خانواده به‌عنوان جامعه‌ای کوچک، دچار آسیب‌هایی می‌شود، جامعه کلان اسلامی نیز گاهی دچار آسیب‌ها و مشکلاتی است؛ زیرا اسلام، دنیا را وسیله آخرت و ابزاری برای تعالی انسان می‌داند، یعنی معتقد است انسان خلق شده تا به‌عنوان جانشین خداوند در زمین باشد، بنابراین نباید به زمین بچسبد، باید از مادیات استفاده ابزاری کند تا به مقام جانشینی خداوند (خلیفةاللهی) دست یابد و در این فراز و نشیب‌ها باید به نعمت‌های کلان خداوند توجه کند تا ضعف‌های کوچک برایش تحمل‌پذیر باشد.
بنابراین بعد از پرهیز از اسراف و در ادامه آن، باید با صبور باشیم؛ اما صبر کار بسیار دشواری است و برای چگونگی آن از رسول خدا(ص) نقل شده است که به سلمان فرمودند: «سلمان، در مسائل معنوی به بالاتر از خودت نگاه کن و در مسائل مادی به پایین‌تر از خود.» زیرا اگر در مسائل مادی به بالاتر از خودت نگاه کنی همان نعمتی که خداوند به تو داده است در نظرت کوچک می‌آید و اگر شکر نعمت را نکردی خداوند آن نعمت را از تو می‌گیرد؛ ولی اگر شکر کرده و به پایین‌تر از خودت نگاه کردی، خداوند نعمتش را زیاد می‌کند، زیرا فرموده است: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ»؛ (ابراهیم، ۷) مثلا اگر خانه نداری، به این نگاه کن که سلامت جسم داری و فرزند صالح داری؛ این‌گونه است که عامل صبر در ما تقویت می‌شود و صابر می‌شویم.
همچنین روایات فراوانی در رابطه با صبر وارد شده است که در یکی از آن‌ها آمده: «ان الصبر من الایمان کالراس من الجسد». این روایت، جایگاه صبر در ایمان را همانند جایگاه سر در بدن می‌داند و همان طور که بدن بدون سر مرده است ایمان بدون صبر نیز فایده‌ای ندارد و مرده است.
باید توجه داشت که صبر در مسائل معیشتی به این معنا نیست که در دوران بی‌پولی، مجبوریم صبر کنیم و از روی ناچاری تحمل می‌کنیم، بلکه اگر برنامه‌ریزی درستی انجام دهیم خیلی از سختی‌ها حل‌شدنی است و این صبر همان استقامت فکری و علمی است و مهم‌ترین شیوه استقامت، برنامه‌ریزی مناسب است.
همچنین باید همیشه از خداوند متعال و ائمه علیهم‌السلام درخواست کنیم تا در صبر ما را یاری کنند؛ البته درخواست‌کننده‌ها متفاوت هستند که در این زمینه نقل شده است:
شخص عالمی، مشکلی داشت و به امیرالمؤمنین(ع) متوسل شد. اما به‌مدت 10 روز خبری نشد. آمد به کربلا و 10 روز متوسل شد، سپس در حرم حضرت عباس نیز 10 روز متوسل شد. روز نهم خانمی بیابانی آمد و رو به ضریح، گفت: «من از تو بچه سالم می‌خواستم، نه ناقص؛ یا نقص را برطرف کن یا من این بچه را نمی‌خواهم.» بلافاصله قضیه حل شد و فرزند او شفا پیدا کرد. آن شخص عالم خیلی دلش شکست که برای حاجتش 30 روز معطل شده، ولی این خانم از راه رسید و حاجتش داده شد؛ اما در عالم رؤیا حضرت عباس علیه‌السلام به او فرمودند: «از همان روز اول که به حرم پدر ما آمدی، موردتوجه ما بودی؛ ولی تو عالمی و می‌فهمی مصلحت یعنی چه، ولی آن خانم از مصلحت چیزی سر در نمی‌آورد.»
بنابراین مراتب انسان‌ها در درخواست از خداوند و از اهل‌بیت عصمت و طهارت متفاوت است و نمی‌توان برای همه یک نسخه تجویز نمود. درخواست شخص معمولی با شخصی که معرفت بالایی دارد فرق می‌کند. گاهی کسی که دارای معرفت بالایی است می‌داند که این سختی به نفع اوست و هرچه خداوند مقدر نموده خوب است.
در روایات آمده که فقر، بعضی از بندگان را اصلاح می‌کند و ثروت بعضی دیگر را. درد، بعضی‌ها را اصلاح می‌کند و...؛ بنابراین کسی که معرفت تام نسبت به ولی‌نعمت خودش دارد و زائر و کسی که دوست امام است، خود را همسو با امام و خداوند قرار می‌دهد.